De Oosterschelde is een getijdenwater, waar voor de haven van Kats de getijdestroomsnelheid kan oplopen tot bijna 3 km/uur. Het verschil tussen hoog- en laagwater kan oplopen tot 3,5 tot 4 meter, dus sturen op de Oosterschelde is een stuk uitdagender dan sturen op stilstaand water.

Voor het veilig sturen op de Oosterschelde volgen hier diverse tips;

  • Getijden en wind (richting en snelheid) hebben veel invloed op het karakter van het water;
    • Wind tegen stroom geeft vaak een korte en hoge golfslag. Bij veel wind tegen een sterke stroming in kan zelfs de kam (de top van een golf) breken zoals in de branding op het strand. 
    • Wind en stroom in dezelfde richting geeft meestal een mooie lange rustige golfslag
    • Wind dwars op stroom geeft meestal een 'knobbelige' golfslag waar verschillende golven tegen elkaar in aan. 
    • Nog geen ervaring op de Oosterschelde? Verken dan voorzichtig de delen met veel golfslag en blijf in de buurt van vlak water.
  • Bij de voorzorgsmaatregelen horen onder andere;
    • Check de meteo. Wind uit zuidelijke (ZUID) tot noordwestelijke (NW) richting is gunstig voor Kats, er kan dan met aflandige wind nabij de kust tot windkracht 4 worden geroeid in vlak water. Wat verder uit de kust kan de getijdenstroom wel golven opstuwen. Bovendien krijgt de wind ook meer invloed. Bij wind uit NNW-NOORD en alle oostelijke richtingen staat de wind richting de kust, er is dan geen beschut water om te roeien. Vanaf windkracht 3 kunnen dan al aardige golven ontstaan. En omdat je aan de lage wal zit niet te dicht op de kant varen omdat er dan risico is van tegen de kant gezet worden. 
    • Check de getijden. Vanaf tijdstip hoogwater (HW) tot aan het tijdstip van de laagwater (LW) kentering loopt de getijdestroom richting noord (richting Zeelandbrug), en vanaf tijdstip LW tot tijdstip HW loopt de stroming richting zuid. Probeer tegen de stroom in te vertrekken (maar is mede afhankelijk van windrichting en -kracht) en voor de stroom weer terug naar Kats te varen. Hiermee voorkom je te ver afdrijven bij onverhoopte situaties, bijvoorbeeld uitvallen van 1 of 2 roeiers door kramp oid. Rond de kentering is er ongeveer 40 minuten nauwelijks stroming. Vlak na de kentering (het exacte moment van HW of LW) gaat de stroming snel in kracht toenemen. Wees je bewust dat bij afgaand water (stroming richting de Noordzee) de haven van Kats 'leegloopt' en dus wat tegenstoom geeft bij het naar binnen varen van de haven. Bij het aanlopen van de haven zal de getijdenstroom de boot opzij zetten. Bij het sturen hou je hier rekening mee door enigszins schuin tegen de stroomrichting in de sturen waardoor de boot recht op haveningang ingaat. In de tabel in de rechterkolom staan de tijdstippen LW en HW voor augustus. Tevens het verval in centimeters wat tijdens springtij (2-3 dagen na volle en nieuwe maan) hoger is dan tijdens doodtij (2-3 dagen na eerste en laatste maankwartier). De kentering schuift iedere dag ca 42 minuten op.  In de rechterkolom staat een .pdf met de getijden bij Kats voor heel 2025. Je kunt de actuele getijden ook in de KNRM Helpt app vinden bij 'lokaal weer en water'. In de zwarte noodkoffer zit een gesealde tabel voor augustus / september 2025.
    • Blijf ruim uit de buurt van betonning, boeitjes, droogvallen strekdammen etc. De stroming kan de boot makkelijk tegen een ton of strekdam aanzetten met mogelijke schade of vastlopen tot gevolg. Passeer tonnen aan de 'lij'zijde zodat je niet tegen de ton aan kan drijven. Bij het ronden van een pijler van de Zeelandbrug ruim om de pijler heensturen. 
    • Niet uitvaren zonder aanwezigheid van zwarte noodkoffer en navigatieverlichting, en alle opvarenden met het reddingsvest aangetrokken. De navigatieverlichting is verplicht vanaf zonsondergang, en bij slecht zicht (regenachtig weer).
    • Check de mobiel, volle batterij en voorzien van KNRM Helpt app en eventueel navigatie-app. 
  • Voor informatie over de KNRM Helpt App, klik hier >>
    • In de app kun je na het aanmaken van een (gratis) account de Sealainn gegevens (lengte 6,70 meter, type roeiboot, omschrijving 'houten roeiboot'', eventueel een foto van de boot) registeren, zodat deze samen met de positie worden meegestuurd met een hulp- of noodoproep. 
    • Voordat je uitvaart de app op 'alleen volgen' zetten en instellen op volgfrequentie van 10 minuten. Vergeet niet na terugkomst de volgactiviteit te stoppen. 
    • Zorg dat je mobiel in een waterdichte hoes voorzien van een drijver zit. Eventueel tegen kostprijs (50% korting) te bestellen bij Veilig Roeien (gebruik kortingscode SEALAINN50 bij het afrekenen, en kies bij berekenen van de verzendkosten voor 'gratis ophalen in Kattendijke', Kees neemt dan de bestelling de eerstvolgende mogelijkheid mee voor je. 
  • Als je nog niet bekwaam genoeg bent om te sturen/ navigeren zonder hulp dan alleen sturen als er een bekwame schipper mee gaat. Deze dan op slag laten roeien zodat er meegekeken en geadviseerd kan worden. 
  • Op de Oosterschelde is het Binnenvaart Politie Reglement (BPR) van kracht, zorg dat je de vaarregels kent, klik hier >>
    • Algemeen geldt dat wij moeten uitwijken voor alle grote schepen (> 20 mtr) en schepen < 20 mrt bezig met beroepsmatige vaart (vissers, boten van Rijkswaterstaat, sleepboten, etc)
    • Voor kleine schepen (< 20 mrt) onderling geldt; motor wijkt voor spierkracht wijkt voor zeil. Dus een klein motorschip moet wijken voor ons, en wij moeten wijken voor (zeilende) zeilboten. Zeilboten niet onder zeil zijn motorboten. Let op, niet iedereen kent de regels dus hou er rekening mee dat kleine motorboten niet altijd uitwijken voor ons.
  • Als de handheld marifoon mee is aan boord, gebruik deze dan. Luister uit op kanaal 10 en roep eventueel andere schepen aan op hetzelfde kanaal. De Zandkreeksluis luistert uit op kanaal 18 en de verkeerspost Wemeldinge op kanaal 68. Bij een onverhoopte calamiteit direct hulp inroepen via de KNRM Helpt app en de marifoon. In de zwarte nood-koffer zit een instructie hoe je een noodoproep via de marifoon doet.
  • Bij een onverhoopte hulp- of noodoproep alleen hulp van de KNRM accepteren. Er luisteren ook bergingsbedrijven mee op de marifoonkanalen die bij accepteren van hulp en/of zodra een sleeplijn is vastgemaakt bergingskosten in rekening brengen, en dit zijn serieuze bedragen. De KNRM biedt gratis hulp bij een noodoproep bij levensbedreigende situaties (medische calamiteit aan boord, zinkende boot etc) en iedere hulpvraag (vastgelopen, verdwaald, aanvaring met schade zonder levensbedreiging etc). Voor ons is de dichtstbijzijnde KNRM boot 'Koopmansdank' gestationeerd op de Oosterschelde bij Neeltje Jans. Aanvaartijd tot Kats is ongeveer 30 minuten. Gebruik eventueel het anker om in je positie te blijven, hou er wel rekening mee dat in de vaargeul de 30 meter ankerlijn meestal onvoldoende is, dus eventueel eerst wat dichter naar de kant manoeuvreren. 
  • Installeer een goede navigatieapp, bv Waterkaart Live op je telefoon. De jaarlijkse kosten van € 4,99 voor de Waterkaart Live app mag je declareren. Je hebt een goede navigatie-app nodig om ondiepten te vermijden. In de buurt van de haven van Kats liggen diverse strekdammen die bij LW droogvallen maar een groot deel van de tijd (net) onder water zitten. Als beginnend stuur is het verstandig alleen het diepe water aan te houden, gemarkeerd door de betonning. De witte gebieden op onderstaande kaart vallen droog tot bijna droog bij LW, en er staan bovendien staken. Bij HW kunnen de staken ook net onder water staan, dus wees alert en mijd deze gebieden als je nog geen ervaring hebt.
    • Vanuit de haven bakboord uit kun je richting de Zeelandbrug op de groenwitte ton 'SLIK 5' aansturen en deze aan bakboord houden. De volgende groenwitte tonnen aan bakboord houden om in veilig diep water te varen. Op de terugreis deze tonnen aan stuurboord houden. 
    • Vanuit de haven stuurboord uit op de navigatieapp de diepwaterlijn volgen, hiermee blijf je weg uit de strook ondiepe delen en strekdammen langs de kust. Bij hoogwater kun je tot vlak bij de kust varen maar dien je alert te zijn op de visboeitjes die er liggen en het strekdammetje wat dan onder water staat, alleen rond de kentering kun je over dit dammetje heen. 
  • We beschikken eventueel ook over een handheld Garmin GPS navigatiesysteem, gewenst kan Kees uitleggen hoe deze werkt. 
Getijdentabel Kats 2025
PDF – 128,0 KB 1 download